Boterstraat

De Waag

Boven de poort van de Boterstraat aan de Prinsegracht staat het jaartal 1650.In dat jaar werd de Waag, een overheidsgebouw voor het wegen van goederen voor belastingdoeleinden, verplaatst van het slop De Zak (bij de Grote Kerk) naar de Prinsegracht. Deze verplaatsing was onderdeel van een grotere ontwikkeling in de boterhandel in de regio.

De Prinsegracht diende als de belangrijkste aanvoerroute voor boeren uit het Westland. Zij kwamen hun producten, waaronder boter, in Den Haag verkopen. De Waag bood een plek waar deze goederen gewogen en verhandeld konden worden.

Boterhuizen

De boterhandel vond eerst plaats in een kleine ruimte binnen de Waag.

In 1681 werd de Boterwaag aan de Prinsegracht opgericht, specifiek voor de handel in grote hoeveelheden boter. Om de hoek werd het Stukken Boterhuis opgericht op de Grote Markt, bedoeld voor de particuliere boterhandel. Dit gebouw bevindt zich links vanGamestate, vroeger een speelgoedwinkel, naast de poort.

Een opmerkelijk gebouw tussen de twee boterhuizen is een particuliere woning op Grote Markt 8, waar in de achttiende eeuw de waagmeester woonde. De functie van de boterhuizen vervaagde tijdens de Franse bezetting aan het begin van de negentiende eeuw.

De straat

De Boterstraat in Kortenbos werd tegelijk met het Boterhuis gesticht, dus halverwege de zeventiende eeuw.In de beginjaren werd deze straat ook het Zusterstraatje genoemd, ter herinnering aan het St. Elizabethsklooster. Dit klooster, dat afbrandde in 1584, stond op de locatie waar zich nu de Grote Marktbevindt.

In een belastingkohier over 1654 werd over het Weststraatje gesproken.Verder werd in de registers van het straatgeld over1665 de Prinsegracht-arm van de Boterstraat aangeduid alsSt. Andriesstraaten de andere arm (Grote Markt) als Van Wamelenstraat.In 1680 werd verkocht een huis aan de westzijde van de Waeghpoort.

Het straatje begint aan de Prinsegracht en eindigt bij een hekwerk aan de Grote Markt. De straat is dus doodlopend. In de straat is een klein aantal woonhuizen opgenomen. Vanaf 1965 stond de Waag ongebruikt en leeg te verpauperen. De panden werden rond 1982 voor 20 miljoen gulden volledig gerenoveerd.